Waarom dit programma
We leven in een collectieve existentiële- en systeemcrisis: een web van symptomen – van een onhoudbaar economisch-financieel systeem, klimaatverandering, massale eenzaamheid, ontbinding van sociale systemen, ongezonde prestatiecultuur, groeiverslaving, fast fashion, structurele stress en overconsumptie, afleidingsrijke vermaakcultuur en verlies van biodiversiteit. Al deze uitwassen komen voort uit één fundamentele misvatting: het geloof dat mensen géén onderdeel zouden zijn van de natuur. Deze scheiding voedt de systeemcrisis. Het fundament van ons verhaal mag veranderen: wij zijn een natuurlijk onderdeel, en zodra we dat écht tot ons laten doordringen, zullen we onze systemen ernaar vormgeven.
In Natuurlijk anders doen nodigen we je uit om de schepping van nieuwe verhalen te ervaren op alle niveaus: van regeneratieve businessmodellen en mierkolonie‑geïnspireerde organisatiestructuren tot strategische inzet van het lotus‑effect voor zelfreinigende oppervlakken. In de geest van biomimicry leer je vragen: “Wat zou de natuur doen?” - en zie je ecosystemen, processen en vormen als onze co‑ontwerpers . Maar we gaan verder: Hoe kunnen we leven, werken en ondernemen naar de principes van 3,8 miljard jaar evolutionaire wijsheid…
Het programma is zo veelzijdig als de natuur zelf: landbouw, circulaire economie, persoonlijke transformatie, leiderschap, sociale innovatie en regeneratie. We bieden zowel technisch-rationeel inzicht in biologische principes als diepe natuurervaringen die je hoofd, hart, handen én intuïtie in beweging brengen. In dit verbluffende programma ontdek je de veelheid aan mogelijke toepassingen, groei‑impulsen en potenties – voor jezelf, je organisatie of bedrijf en de maatschappij – in co‑creatie met het web van natuurlijk leven.
Voor wie
Dit programma is er voor iedereen die zich druk maakt over de uitdagingen van deze tijd en voelt dat het tijd is voor een ander, natuurlijk perspectief op veranderen, organiseren, economie en mens zijn.
Voor alle hooptimisten die liever onderdeel willen zijn van de oplossing dan van het probleem.
Voor alle veranderaars die een nieuw verhaal willen ontdekken in en met de natuur.
Voor iedereen die nieuwsgierig is naar een andere manier van kijken naar en waarderen van de natuur.
Voor groene professionals die hun werkcontext meer willen vormgeven in harmonie met 3,8 miljard ecologische wijsheid.
Voor groene professionals uit het bedrijfsleven, NGO’s, (impact)ondernemers, investeerders, zelfstandigen of mensen die op zoek zijn naar een volgende stap in hun loopbaan.
Voor iedereen die op zoek is naar een netwerk van inspirerende groene professionals.
Voor leidinggevenden die willen bouwen aan een maatschappij en economie die de condities creëren die goed zijn voor het leven op Aarde.
Wat levert het op
Ontdekken – nieuwe denkkaders en inspiratie
Ontgrendel nieuwe manieren van denken door diepe, ervaringsgerichte leerervaringen die natuurgeïnspireerde principes tastbaar maken.
Verken regeneratieve principes die waardecreatie herdefiniëren met een positieve impact op mens, maatschappij en planeet.
Verbinden – bouwen aan een groeiend ecosysteem
Vorm een vredig ecosysteem met gelijkgestemde leiders en changemakers.
Leg duurzame verbindingen, deel perspectieven en smid samen partnerschappen, waarmee je deel wordt van een beweging die systeemtransformatie realiseert.
Integreren – toepassen met richting en impact
Vertrek met meer dan alleen inspiratie: je krijgt heldere tools en strategieën om inzichten te implementeren in organisatie, werk en samenleving.
Bouw samen regeneratieve businessmodellen en -structuren gebaseerd op principes van circulaire economie en ecosysteemdenken.
Ontwikkel purposegedreven leiderschap: empathisch, systeemgericht en future‑proof, waarbij je zowel mens als milieu dient.
Wat gaan we doen
Omdat JIJ niet alleen als deelnemer, maar ook als deelgever onderdeel zult zijn van deze cursus passen we de loop der dingen graag aan aan jullie behoefte. Zo kunnen we de handen uit de mouwen steken bij De Moestuin bij Jagtlust, een plek waar de natuur en mensen tot bloei komen. Ook een VR ervaring kan zomaar onderdeel zijn van het programma. En soms staat opeens iemand uit de groep op die iets waardevols bij te dragen heeft. Onderstaande dagen worden daarom soms licht door elkaar gehusseld terwijl we de leerdoelen samen bewaken. Een ding staat vast, dit is meer een buiten- dan binnenprogramma.
Dag 0 Landen
We verwelkomen je vanaf 17:00 op De Groene Afslag. Tijdens het informele diner leer je de andere deelnemers en de plek waar we zijn kennen. In de avond openen we de gezamenlijke ruimte: wat breng je mee, wat hoop je te ontvangen, en wat wil je bijdragen? Wat is jouw relatie met de natuur? Een zachte landing in het veld van verandering.
Dag 1 Op ontdekkingsreis
Thema: Relatie mens – natuur. Verdieping, verwondering en verstilling.
We starten vroeg en gaan een dag lang met Ruben Jacobs en Saskia van den Muijsenberg op pad. De aarde is geen decor, maar een plek die we samen – mens, natuur, techniek – vormgeven. We ontwaken uit het mens-centrische wereldbeeld en (her)ontdekken onze plek als onderdeel van het web van het leven.
We duiken wat dieper in ecofilosofie (denk aan deep ecology, ecocentrisme, etc.) en dan vooral via de lens van kunst. Wat gebeurt er als we niet alleen met ons hoofd, maar ook via beelden, geluiden en vormen nadenken over onze plek in de natuur?
We wandelen veel. Niet zomaar wandelen, maar een tocht waarin op bepaalde plekken wordt stilgestaan voor waarnemingsoefeningen en gesprekken over de mens-natuurrelatie. We doorkruisen verschillende landschappen, ideaal om ons denken letterlijk in beweging te zetten.
‘s Middags gaan we aan de slag met Arita Baaijens en deep mapping, een mooie methode om zowel zichtbare als niet-zichtbare aspecten van landschap en leven in kaart te brengen.
We sluiten af met een groepsdialoog over persoonlijke verhalen & disconnectie.
Dag 2 De economische transitie
Thema: Waarom verandering nodig is.
We openen de dag met een verkenning van transitie-dynamiek samen met Shinta Oosterwaal. Hoe verschuiven systemen? Wat zijn de onderliggende patronen van verandering? En hoe beweegt een samenleving van oud naar nieuw?
Vanuit dit perspectief onderzoeken we: hoe is die transitie nu al zichtbaar? Wat laat de aarde ons zien? Welke vormen van systemische feedback – zoals klimaatverandering, verlies van biodiversiteit, of sociale onrust – wijzen ons op de noodzaak van fundamentele verandering?
Hoe gaat de rest van de natuur om met verandering? Saskia van den
Muijsenberg neemt je mee naar buiten en introduceert de adaptieve cyclus, een model dat is gebaseerd op vergelijkend onderzoek naar de dynamiek van natuurlijke ecosystemen. Het dient als denkkader dat de nadruk legt op processen van verstoring en herordening - vaak onderbelicht tegenover groei en behoud. Door ook deze fases mee te nemen en te herkennen, ontstaat een vollediger beeld van de systeemdynamiek, waarin organisatie, veerkracht en verandering met elkaar verbonden zijn. Door de vier fases goed te doorlopen kunnen we veerkracht in onszelf, onze organisaties en onze economie vergroten.
We sluiten af met een oefening die uitnodigt tot reflectie, verbeelding,
verbinding en integratie.
Dag 3 Leren ván de natuur - Hoe het anders kan
Thema: Biomimicry.
We beginnen de dag met anders kijken naar en anders waarderen van de natuur. De natuur als model, mentor en maatstaf. Vandaag zijn Christiaan Uittenbosch en Saskia van den Muijsenberg de inleiders, beiden geschoold in biomimicry – innovatie geïnspireerd door de natuur.
Wanneer we terugkeren uit de verstilling van de ochtend, verrijken we onze ervaring met raamwerken en tools als de Life’s Principles van Biomimicry 3.8. De mens is een jonge soort met dezelfde behoeften als andere aardbewoners. Hoe houden die al miljoenen jaren stand, hoe floreren zij? En hoe zouden onze producten, processen en systemen eruit kunnen zien als we die in navolging van het leven zouden ontwerpen? Je ziet hoe anderen al tot succesvolle biomimicry innovaties, zowel voor technische als sociale vraagstukken, zijn gekomen.
In de middag en avond gaan we zelf actief aan de slag met herontwerp, gebaseerd op inspiratie uit de natuur.
Dag 4 Een nieuw verhaal
Thema: In verbinding met het grotere geheel.
We beginnen vroeg, wanneer de heide nog stil is en de natuur ontwaakt in nevel en vogelzang. In deze stilte oefenen we in waarnemen, luisteren en simpelweg aanwezig zijn.
Vervolgens verkennen we de onzichtbare wonden van onze samenleving - ontstaan uit het verlies van verbinding met de natuur. Wat betekent het om echt ingebed te leven in het grotere geheel? Wat doet dat met onze beelden, gevoelens en de manier waarop we organisaties vormgeven?
In de middag richten we ons op leiderschap geïnspireerd door levende systemen. Waar we als mensen vaak plannen en beheersen met militaire taal, laat de natuur relaties en omstandigheden ontstaan waarin leven mogelijk wordt. Hoe kunnen wij ook zo handelen? Via oefeningen ontdekken we de kracht van emergentie, samenwerking en het creëren van condities voor groei.
We onderzoeken welke taal past bij deze manier van kijken en handelen. Taal die niet controleert, maar verbindt en uitnodigt. Organisatiefilosoof Minke Tromp helpt ons hierbij woorden te geven aan wat nog vaak onbenoemd blijft.
We sluiten af met een symbolisch “inburgeringsexamen voor Aardebewoners” - een moment van reflectie, intentie, ritueel en thuiskomen in het grotere geheel.
Investering
Wij prijzen onze programma’s naar draagkracht en inclusief koffie, thee, een heerlijke lunch en na afloop van de cursusdagen een drankje en hapje aan de bar:
- Groene werknemer – jouw organisatie betaalt, of je hebt zelf meer dan genoeg geld verdiend om mee te doen en wil dat geld dolgraag aanwenden om anderen ook de gelegenheid te geven om mee te doen: € 3000,- (excl BTW)
- Groene geluksvogel – jij betaalt zelf en kan dat bedrag prima missen: € 2250,- (excl BTW)
- Groene wereldverbeteraar – jij wijdt je werkende leven aan duurzame en sociale oplossingen en betaalt deels met jouw ervaring in van de nieuwe economie: € 1250,- (excl BTW)