In tien dagdelen dagdelen verkennen we de bouwstenen voor een natuurlijke economie:
- Systeemdenken: Leren kijken naar patronen, voorbij alleen de symptomen: van afval naar kringlopen, van eindeloze groei naar genoeg. Stilstaan bij wat het werkelijk betekent onderdeel van een levend systeem te zijn.
- Regeneratieve Economie: Een economie die actief bijdraagt aan herstel en bloei, en niet alleen schade probeert te voorkomen.
- Transitiekunde: Hoe veranderen natuurlijke systemen? Inzicht in de adaptieve cyclus: groeien, loslaten, vernieuwen – en wat dit betekent voor veerkrachtige verandering.
- Biomimicry: Praktische vertaling van natuurlijke strategieën naar menselijke systemen: wat kunnen we leren van organismen en ecosystemen om regeneratieve producten, processen, organisaties en systemen te ontwikkelen.
- Ecologisch Organiseren: Van hiërarchische piramides naar levende netwerken. We onderzoeken hoe organisaties kunnen functioneren als ecosystemen: zelfregulerend, adaptief en regeneratief.
We hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden. De natuur heeft met 3.8 miljard jaar aan evolutionaire wijsheid al alle antwoorden - we moeten alleen de juiste vragen leren stellen.
Dag 0: Landen
Met Saskia van den Muijsenberg
We verwelkomen je vanaf 17:00 op De Groene Afslag met een informeel diner. Je leert de andere deelnemers kennen en maakt kennis met de plek waar we samen zullen werken. In de avond openen we de gezamenlijke ruimte: wat breng je mee, wat hoop je te ontvangen, en wat wil je bijdragen? Wat is jouw relatie met (de rest van) de natuur? Een zachte landing in het veld van verandering. Je overnacht in het nieuwe hotel bij De Groene Afslag.
Dag 1: Systeemdenken en onze rol in het grotere geheel
Met Ruben Jacobs & Saskia van den Muijsenberg
We beginnen met een stevige wandeling over de Utrechtse Heuvelrug, dwars door verschillende landschappen, en onderzoeken… onderliggende patronen, voorbij symptomen. Niet: "hoe maken we minder afval?" maar "hoe creëren we continue kringlopen?" Niet: "hoe groeien we duurzamer?" maar "wanneer is genoeg genoeg?". De aarde is geen decor, maar een dynamisch geheel waar mens, natuur en techniek samenleven. We ontwaken uit het mens-centrische wereldbeeld en ontdekken onze rol als onderdeel van het web van het leven. Wij zijn ook natuur. Wat betekent dat eigenlijk? Wat betekent het werkelijk om onderdeel van de rest van de natuur te zijn? Via ecofilosofie, kunst en ervaringsgerichte waarnemingen leren we voorbij onze mentale modellen kijken. We sluiten af met een groepsdialoog over persoonlijke verhalen en de menselijke disconnectie.
Dag 2: Regeneratieve economie & Transitiekunde
Met Shinta Oosterwaal & Saskia van den Muijsenberg.
Voorbij de circulaire economie ligt de regeneratieve economie - een systeem dat niet alleen 'geen schade' aanricht, maar actief bijdraagt aan het herstel en de bloei van ecologische en sociale systemen. We onderzoeken hoe we het potentieel, dat voortkomt uit crises, kunnen benutten om onze economie én onze rol als ontwerpers, planners, bouwers en burgers te transformeren. Praktische toepassing: hoe vergroten we de veerkracht van onszelf, onze organisaties en onze economie? Reflectieve oefening: verbeelding, verbinding en integratie van inzichten.
Dag 3: Biomimicry, leren ván de natuur
Met Christiaan Uittenbosch & Saskia van den Muijsenberg
We beginnen de dag met anders kijken naar en anders waarderen van natuur. De natuur als model, mentor en maatstaf. Verwondering troef: Hoe organiseert een mierenkolonie zich zonder top-down management? Hoe creëert een bos overvloed zonder uitputting? Hoe creëren paddenstoelen gunstige condities voor hun nageslacht? Wat zijn de belangrijkste criteria voor duurzame relaties? We verrijken onze buiten ervaring met raamwerken en tools als de Life’s Principles van Biomimicry 3.8: universele strategieën die levende systemen al 3.8 miljard jaar lang hanteren. Hoe zouden onze producten, processen en systemen eruitzien als we die in navolging van het leven zouden ontwerpen? Je krijgt voorbeelden van succesvolle biomimicry innovaties, zowel voor technische als sociale vraagstukken en gaat daarna zelf actief aan de slag met herontwerp voor je eigen werkcontext, gebaseerd op inspiratie uit de natuur.
Je overnacht in het hotel bij De Groene Afslag.
Dag 4: Ecologisch organiseren & een nieuw verhaal
Met Saskia van den Muijsenberg
Van hiërarchische piramides naar levende netwerken: we onderzoeken hoe organisaties kunnen functioneren als ecosystemen – zelfregulerend, adaptief en regeneratief. Dat vraagt niet alleen om nieuwe structuren, maar ook om een innerlijke verschuiving: van denken in problemen en oplossingen naar kijken naar capaciteit en potentie. Hoe meer we ons bewust worden van onze aannames en denkpatronen, en hoe die onze perceptie en ons werk beperken, hoe vrijer we worden om te handelen vanuit wie we werkelijk zijn en ons in te zetten voor wat ons na aan het hart ligt.
We beginnen de dag vroeg, in de stilte van de ontwakende natuur. Wandelend en waarnemend oefenen we in aanwezig zijn en luisteren. Vanuit deze verbinding onderzoeken we wat het betekent om echt ingebed te leven in het grotere geheel en hoe dat onze manier van organiseren verandert. ’s Middags richten we ons op leiderschap geïnspireerd door levende systemen: condities creëren waarin leven mogelijk wordt, in plaats van controleren en beheersen. We ontdekken passende nieuwe taal en verhalen die uitnodigen en verbinden.
We sluiten af met een moment van reflectie, intentie en thuiskomen in het grotere geheel.