Waarom dit programma
Steeds meer mensen voelen dat ons huidige economische systeem piept en kraakt. De manier waarop we produceren, consumeren en organiseren raakt los van de natuurlijke wereld waar we volledig afhankelijk van zijn. De gevolgen zijn voelbaar in uitgeputte ecosystemen, groeiende ongelijkheid en organisaties die steeds vaker op frictie draaien in plaats van op veerkracht.
De natuur heeft 3,8 miljard jaar lang strategieën ontwikkeld om te overleven, te groeien en veerkracht op te bouwen. In dit programma neem je die natuurlijke intelligentie als uitgangspunt om anders te kijken, anders te denken en anders te handelen. Je ontdekt hoe levende systemen floreren en hoe die principes toepasbaar zijn in teams, organisaties, communities én je eigen leven:
- De verweven paradox: We behandelen economische principes alsof ze natuurwetten zijn, onveranderlijk en absoluut. Maar de natuur werkt cyclisch, voedend en overvloedig. Wat betekent dat voor onze economie?
- De natuurlijke connectie: We zijn van deelnemer in het web van het leven verschoven naar toeschouwer, consument en zelfs uitbuiter van de natuur. Hoe vinden we onze weg terug als onderdeel van het ecosysteem?
- Natuurlijke intelligentie als kompas: De natuur biedt ons een rijkdom aan organisatie- en ontwerpprincipes voor regeneratief succes. Wat gebeurt er als we de strategieën van bossen, myceliumnetwerken en ecosystemen toepassen op ons werk, onze organisaties en de economie?
Voor wie
Dit programma is voor jou als je:
- Je bevindt op een kruispunt tussen persoonlijke verbondenheid met de natuur en maatschappelijke urgentie
- Al jaren voelt dat onze economische systemen niet kloppen met de patronen die je in de natuur waarneemt – de verspilling, de uitputting, de lineaire logica
- Door bossen wandelt en ziet hoe systemen zich organiseren zonder afval, en in je organisatie werkt en de wrijving voelt
- De natuur niet alleen als uitje of ontspanning ziet, maar als een fundamentele leermeester
- Intuïtief beseft dat de wijsheid van miljarden jaren evolutie relevanter is voor je werk dan de laatste managementtheorie
- Zoekt naar een manier om die intuïtie te articuleren, te verdiepen, en te vertalen naar concrete keuzes in je werkende bestaan
- Niet alleen persoonlijk verbonden wilt zijn met de natuur, maar die verbinding wilt laten doorwerken in je team, organisatie, project of onderneming
- Je afvraagt: hoe zou mijn organisatie eruit zien als die functioneerde zoals een ecosysteem? Wat kan schimmelnetwerk me leren over samenwerking?
- Op zoek bent naar een vocabulaire en denkraamwerk dat de brug slaat tussen je ecologische bewustzijn en je professionele identiteit – als één geïntegreerd kompas
- Al betrokken bent bij duurzaamheidsinitiatieven, regeneratieve projecten, of transities in voedsel, energie of materialen, en wilt verdiepen hoe natuur als ontwerpprincipe kan functioneren
- Of juist nog niet precies weet hoe je je liefde voor natuur kunt verbinden met je professionele bijdrage aan systeemverandering, en daarin een werkbare ingang zoekt
Wat levert het op
- Dieper begrip van systeemverandering
Je leert hoe maatschappelijke systemen kantelen, welke patronen daarin terugkeren, en hoe je jezelf daarin positioneert. - Natuurlijk ontwerpdenken
Je ontdekt hoe principes uit ecosystemen houvast bieden voor innovatie, besluitvorming en samenwerking. - Een nieuw economisch perspectief
Je krijgt zicht op actuele alternatieven zoals circulaire en regeneratieve economie, postgroei, regeneratief werken en biomimicry als concrete handelingskaders. - Verbinding met de levende wereld
Door buiten te leren, te vertragen en te ervaren ontstaat een ander soort weten: voelbaar, praktisch en richtinggevend. - Actieve hoop en handelingskracht
Je oefent met manieren om ondanks complexiteit koers te houden en vanuit realistische hoop stappen te zetten. - Een netwerk voor de lange termijn
Deelnemers blijven vaak verbonden deelname aan een van onze programma’s is regelmatig het startpunt voor initiatieven, projecten en nieuwe samenwerkingen.
Wat gaan we doen
Dit programma leeft: we bewegen met de groep en de omgeving mee. We werken binnen én buiten, met hoofd, hart en handen. We werken met dialoog, reflectie, ontwerp opdrachten, ervaringsmomenten, natuurbeleving, en concrete praktijkvoorbeelden. Onze docenten zijn katalysatoren die verhalen, modellen, tools en oefeningen aanbieden. Als deelnemer ben je ook deelgever: jouw inbreng en ervaringen maken wezenlijk deel uit van het leerproces.Het echte werk zit in het voortdurend vernieuwen van ons denken en handelen, en in het samen ontdekken van nieuwe mogelijkheden voor onszelf, onze organisaties en de wereld.
Dag 0: Aankomen
Met Saskia van den Muijsenberg
Een zachte landing op De Groene Afslag met kennismaken, de gezamenlijke ruimte openen en hotelovernachting. Inchecken vanaf 18.30u, gezamenlijke start om 19:00u. Zorg dat je van te voren hebt gegeten.
Dag 1: (Her)verbinden met de natuur
Met Ruben Jacobs & Saskia van den Muijsenberg
We gaan al vóór het krieken van de dag, bij zonsopgang de hei op en het bos in. In de stilte van de vroege ochtend verkennen we het landschap én onze manier van kijken: van observeren naar echt ontmoeten. We onderzoeken vragen als:
- Wat is natuur, wat is cultuur — en waar ligt de grens?
- Hoe ontstond de scheiding tussen mens en natuur, en hoe doorbreken we die?
- Wat betekent het om zelf natuur te zijn?
Bij terugkomst wacht ons een heerlijk ontbijt. Daarna introduceren we biomimicry’s Life’s Principles: ontwerpprincipes die laten zien hoe organismen al miljarden jaren veerkracht opbouwen. Denk aan cyclisch werken, slim met middelen omgaan, diversiteit benutten en meebewegen met verandering. Ze vormen het fundament voor de rest van het programma én een kompas voor regeneratief handelen.
Dag 2: Regeneratieve economie & Transitiekunde
Met Shinta Oosterwaal & Saskia van den Muijsenberg.
We verkennen wat het betekent om voorbij circulariteit te gaan: naar een regeneratieve economie die ecologische en sociale systemen versterkt. Hoe ziet een economie eruit die blijvend voorziet in de behoeften van iedereen binnen de draagkracht van de aarde?
We bouwen voort en onderzoeken hoe de Life’s Principles richting geven aan teams, organisaties en transitieprocessen. We koppelen dit aan praktijkvoorbeelden en kijken hoe ecosystemen zelf omgaan met verandering: welke patronen helpen ons maatschappelijke transities begrijpen? En welke rol kun jij daarin nemen?
We plaatsen dit in een bredere beweging die al zichtbaar is, zoals Zoöp’s, waar een “spreker voor de natuur” meebeslist, en Rechten van de natuur, waarmee ecosystemen juridisch erkend worden. Deze ontwikkelingen laten zien dat natuurgerichte besluitvorming nu al vorm krijgt.
Dag 3: Biomimicry, leren ván de natuur
Met Christiaan Uittenbosch & Saskia van den Muijsenberg
We beginnen buiten, met opnieuw anders kijken: de natuur als model, mentor en maatstaf. Hoe organiseert een mierenkolonie zich zonder top-down sturing? Hoe creëert een bos overvloed zonder uitputting? Welke condities creëren paddenstoelen voor hun nageslacht?
Daarna verdiepen we dit met Biomimicry Thinking: een manier van ontwerpen en beslissen waarbij je de natuur als inspiratiebron én toetssteen gebruikt. Wat als onze producten, processen en systemen zouden functioneren zoals levende systemen? Je ziet voorbeelden van biomimicry-innovaties, technisch én sociaal, en werkt vervolgens aan een herontwerp voor je eigen werkcontext.
Dag 4: Ecologische intelligentie & een nieuw verhaal - 5 november
Met Christiaan Uittenbosch & Saskia van den Muijsenberg
Vandaag richten we ons op wat verandering persoonlijk betekent. Niet door harder te werken, maar door anders aanwezig te zijn. Wanneer jij verandert, verandert je omgeving mee.
We starten buiten. In veel inheemse tradities geldt: als je verdwaald raakt, letterlijk of innerlijk, helpt het niet om te versnellen; je vindt richting door even stil te staan en contact te maken met de plek waar je bent. Dat principe onderzoeken we in de ochtend: wandelen, luisteren, afstemmen.
’s Middags kijken we naar leiderschap geïnspireerd door levende systemen: condities creëren waarin leven kan groeien, in plaats van beheersen. Leiderschap waarin je afgestemd bent op jezelf en je omgeving, durft te vertrouwen op wat zich aandient en handelt vanuit betekenis in plaats van reflex.
We sluiten af met een reflectief ritueel als kompas: welke beweging wil nu vanzelf ontstaan en wat betekent dat voor jouw volgende stap?
Wat je meeneemt
Een (her)bestendiging van jouw relatie met de natuur en handelingsperspectief om iets wat groter is dan wijzelf op dagelijkse basis te raadplegen en aan te wenden.
Investering
Wij prijzen onze programma’s naar draagkracht en inclusief koffie, thee, een heerlijke lunch en na afloop van de cursusdagen een drankje aan de bar:
- Groene werknemer – jouw organisatie betaalt, of je hebt zelf meer dan genoeg geld verdiend om mee te doen en wil dat geld dolgraag aanwenden om anderen ook de gelegenheid te geven om mee te doen: € 2750,- (excl BTW)
- Groene geluksvogel – jij betaalt zelf en kan dat bedrag prima missen: € 1950,- (excl BTW)
- Groene wereldverbeteraar try out prijs – eenmalige mogelijkheid om tegen try-out prijs mee te doen. Je wijdt jouw werkende leven aan duurzame en sociale oplossingen en betaalt deels met jouw ervaring in van de nieuwe economie: € 950,- (excl BTW)
Voor diegenen die deze bedragen niet (volledig) kunnen betalen hebben wij een scholarschip beschikbaar.
